24. İnsan yiyeceğine bir baksın!

25. Şüphesiz Biz, suyu bol bol akıttık/döktük.

26. Sonra yeri gereği gibi yarıverdik.

27. Orada taneyi bitirdik.

28. Üzümler, yoncalar...

29. Zeytinler ve hurmalar...

30. Sık ağaçlı bahçeler...

31. Meyveler, otlaklar...

32. Sizin ve hayvanlarınızın geçimi/yararı için!..

6. Üstlerindeki göğe bakmadılar mı? Onu nasıl bina ettik ve süsledik? Onun hiçbir çatlağı yok!

7. Yeryüzünü uzatıp yaymışız, ona ağır baskılar/dağlar oturtmuşuz. Orada her türden göz alıcı nice çiftler bitirmişiz!

8. (Bütün bunlar) içten yönelen, her bir kulun basireti/ileriyi düşünebilmesi ve ibret alması içindir.

9. Gökten bereketli/verimli bir su indirdik de böylece onunla; bahçeler ve biçilecek taneler bitirdik.

10. Dizili, kat kat tomurcukları olan yüksek hurma ağaçları!

11. Kullara rızık olmak üzere. Onunla (yağmur suyu ile) ölü bir beldeye hayat verdik. İşte (dirilerek) çıkış da böyledir.

38. Ant olsun; gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanları altı günde yarattık. Bize hiçbir yorgunluk da dokunmadı!

54. Şüphesiz Rabbiniz; gökleri ve yeri altı günde/altı evrede/altı aşamada yaratan Allah’tır. Sonra Arş dahil tüm kainata kanunlarını kurdu. (Dünyayı döner kılarak) gündüz ve gece, Güneş, Ay ve Yıldızlar O’nun emrine boyun eğmişlerdir. İyi bilin ki, yaratmak ve emir O’nundur/(evreni) yönetmek (yalnızca) O’na aittir. Âlemlerin Rabbi Allah’ın şanı yücedir!

57. Rahmetinin önünde müjdeci olarak rüzgârları gönderen O’dur. Nihayet bunlar ağırca bulutları kaldırıp yüklendiğinde, onları ölü bir beldeye sevkederiz. Bununla, oraya suyu indiririz de onunla her türden meyve çıkarırız. İşte bunun gibi, ölüleri de böyle çıkarırız! Umulur ki, ibret alırsınız!

58. Rabbinin izniyle verimli topraklardan ürün fışkırır; ama çorak verimsiz olandan, yaramaz/faydasız bitkiden başkası çıkmaz! Biz şükreden bir toplum için, ayetleri işte böyle tekrar tekrar açıklarız.

33. Ölü toprak onlar için bir göstergedir; Biz onu dirilttik ve ondan taneler çıkardık, ondan yiyorsunuz.

34. Orada, hurma bahçeleri ve üzüm bağları var ettik, orada pınarlar fışkırttık.

35. Onun ürünlerinden ve ellerinin emeğiyle ürettiklerinden yesinler, diye. Hâlâ şükretmiyorlar mı?

36. O, eksiklikten uzaktır! Yerin bitirdiklerinden, (insanların) kendilerinden ve bilmedikleri nice şeyden bütün çiftleri yaratandır.

37. Gece de onlar için bir göstergedir/delildir. Gündüzü ondan soyup çıkarırız, onlar birden karanlıkta kalıverirler. 38. Güneş de kendi yörüngesi içinde akıp gider. Bu, üstün ve bilenin takdiridir.

39. Ay’a da menziller (konaklar/duraklar/dolaşım yerleri) takdir ettik, kuru bir hurma dalına (hilal şekline) dönüşünceye kadar!

40. Güneş Ay’a erişemez, gece de gündüzü geçemez. Ve her biri, kendisi için belirlenmiş bir yörüngede akar gider.

41. Dolu gemide zürriyetlerini taşımamız da onlar için bir göstergedir.

42. Kendileri için, bunun benzeri binecekleri daha nice şeyler yarattık.

71. Görmediler mi? Kudretimizle kendileri için nice hayvan yarattık. Böylece onlar, bunlara sahip olmaktadırlar.

72. Onları, kendilerine boyun eğdirdik; onlardan bazıları bineklerdir, bazısını da yerler.

73. Onlarda kendileri için nice faydalar ve içecekler vardır. Hâlâ şükretmiyorlar mı?

74. Allah’tan başka ilâhlar edindiler; belki kendilerine yardım edilir diye.

75. (O ilâhların) onlara yardıma güçleri yetmez; aksine kendileri onlar (putlar) için hazır bekleyen askerlerdir.

76. Onların sözü seni üzmesin. Biz gizledikleri ve açığa vurdukları şeyleri biliyoruz.

45. Görmedin mi, Rabbin gölgeyi nasıl uzattı?! Dileseydi onu durgun hareketsiz kılardı. Sonra Biz Güneş’i ona delil kılmışızdır.

46. Sonra da, kolay bir yakalayışla onu kendimize doğru çekmişizdir.

47. Geceyi sizin için bir elbise, uykuyu bir dinlenme ve gündüzü de kalkıp dağılarak, çalışma zamanı olarak kılan O’dur.

48. Rahmetinin önünde, rüzgârları müjdeleyici olarak gönderen O’dur. Ve Biz gökten tertemiz bir su indirdik.

49. Onunla ölü bir memleketi diriltelim, yarattığımız birçok hayvanları ve insanları sulayalım diye.

50. Ant olsun onların arasında tekrar tekrar bunu anlattık, öğüt almaları için. Ancak yine de insanların birçoğu, nankörlük ederek ayak direttiler.

53. İki denizi birbirine salıveren O’dur; bu tatlı susuzluğu giderici, şu da tuzlu ve acıdır. İkisinin arasında birbirlerine karışmalarına engel ve aşılmaz bir sınır koymuştur.

59. Gökleri, yeri ve ikisinin arasındakileri altı günde yaratan Rahman odur. Sonra arşa kurulmuştur(yönetime geçmiştir). Sen O’ndan, her şeyin iç yüzünü bilenden iste.

61. O (Allah) yücedir/mübarektir! Gökyüzünde yıldız kümeleri yaptı. Orada bir lâmba (Güneş) ve aydınlatıcı bir Ay kıldı.

62. Gece ile gündüzü birbiri ardınca getiren O’dur. Öğüt almak veya şükretmek isteyen kimse için!

9. Ve Allah rüzgârları gönderip de bulutları kaldırandır. Böylece onu ölü bir beldeye süreriz, onunla ölümünden sonra yeryüzünü diriltiriz. İşte dirilerek kalkış da böyledir..

12. İki deniz bir olmaz! Bu tatlıdır susuzluğu giderir, boğazdan akar içimi kolaydır! Şu da tuzludur boğazı yakıcıdır! Hepsinden de taptaze et yersiniz ve takındığınız süs eşyası çıkarırsınız. Gemileri orada suları yararak giderken görürsünüz; (Allah’ın) lütfundan aramanız ve şükretmeniz için!

13. Allah, geceyi gündüzün içine sokar, gündüzü de gecenin içine sokar. Güneşi ve ayı da hizmete koymuştur. Bunların her biri belli bir süreye kadar, yörüngesinde akar gider. İşte bunları yapan Rabbiniz Allah'tır. Yetki ondadır. Onunla aranıza koyup yardıma çağırdıklarınız, bir çekirdek zarına bile hükmedemezler.

27. Görmedin mi? Allah gökyüzünden bir su indirdi. Böylece onunla renkleri değişik meyveler çıkardık. Dağlardan (geçen); beyaz, kırmızı, renkleri değişik ve simsiyah (topraktan) yollar (kıldık).

28. İnsanlardan, canlılardan ve davarlardan da; işte böyle, renkleri değişik olanlar vardır. Kulları içinde ancak bilginler Allah’tan gereği gibi korkar. Şüphesiz Allah; üstün ve güçlü olandır, bağışlayandır

7. Yeryüzüne bakmadılar mı? Biz orada her güzel çiftten nicesini bitirmişiz.

8. Şüphesiz bunda bir ayet/öğüt/hatırlatma vardır. Ancak onların birçoğu mümin değildirler/inanmıyorlar!

9. Şüphesiz Rabbin çok güçlü, çok merhametlidir.

88. Dağları görürsün de onları hareketsiz sanırsın. Oysa onlar bulutların yürüyüşü gibi yürümektedirler! Bu her şeyi uygun yapan Allah’ın yapısıdır. Şüphesiz O, yaptıklarınızdan haberdardır.

71. De ki: “Baksanıza! Eğer Allah; geceyi, kıyamet gününe kadar üzerinize kesintisiz olarak devam ettirse size Allah’tan başka bir ışık getirecek ilâh/tanrı kimdir? Hâlâ işitmiyor musunuz?”

72. De ki: “Düşünsenize! Eğer Allah; gündüzü, kıyamet gününe kadar üzerinize kesintisiz olarak devam ettirse size içinde dinleneceğiniz geceyi, Allah’tan başka getirecek tanrı/ilâh kimdir? Hâlâ görmüyor musunuz?!”

73. Sizin için geceyi ve gündüzü var etmesi O’nun rahmetindendir. Geceleyin dinlenesiniz ve gündüz çalışasınız diye!.. Belki şükredersiniz!

12. Geceyi ve gündüzü iki âyet yaptık/işâret olarak yarattık. Baksanıza, gecenin âyetini/işâretini giderdik/kaldırdık/sildik ve gündüzün ayetini de aydınlatıcı yaptık. Böylece hem Rabbinizden bir rızık arayasınız, hem de yılların sayısını ve hesabını bilesiniz! İşte Biz, her şeyi açık açık dile getiriyoruz

99. Görmediler mi? Gökleri ve yeri yaratan Allah, kendilerinin benzerlerini yaratmaya elbette kadirdir. Kendileri için bir süre koymuştur, onda hiçbir şüphe yoktur. Ama zalimler, ancak inkârda direttiler.

3. Gerçek şu ki, sizin Rabbiniz Allah’tır, O ki; gökleri ve yeryüzünü altı günde/evrede yarattı. Sonra Arş dahil tüm kainata kanunlarını kurdu. İşleri yönlendirip idare eder. O’nun izni olmadan hiçbir kimse şefaat edemez! İşte, Rabbiniz Allah budur! O’na kulluk edin. Düşünüp ibret almıyor musunuz?

4. Hepinizin dönüşü O’nun katınadır. Allah’ın sözü gerçektir. Yaratmaya başlar, sonra iman edenleri ve faydalı işi en iyi şekilde yapanları adaletle ödüllendirmek için yeniden yaratır. İnkârcılara gelince, onlar için kaynar sudan bir içki ve acı bir azap vardır, küfürlerinden dolayı!

5. Güneş’i bir ışık kaynağı ve Ay’ı da ışığı yansıtıcı kılan O’dur. Ona konaklar/durak (iniş) yerleri takdir eden O’dur; yılların sayısını ve hesabını bilmeniz için!.. Allah bunları ancak bir hesap ile yaratmıştır. Ayetleri uzun uzun açıklamaktadır; bilen/bilim ışığında düşünen bir kavim için!

6. Gerçek şu ki; gece ile gündüzün değişmesinde, Allah’ın göklerde ve yeryüzünde yarattığı şeylerde, korkup sakınan bir toplum için elbette ayetler/işâretler vardır.

67. Kendisinde dinlenesiniz diye sizin için geceyi yapan O’dur. Ve gündüzü de aydınlık olarak var eden O’dur. Şüphesiz bunda işiten bir toplum için ibretler vardır.

7. Gökleri ve yeri altı günde yaratmış olan Allah’tır. Bunu, sizi zorlu bir imtihandan geçirmek ve hanginizin daha iyi davranacağını belirlemek için yapmıştır. O sırada yönetim merkezi (arşı) suyun üstündeydi. Onlara: “Öldükten sonra tekrar dirileceksiniz” desen ayetleri görmezlikten gelenler, hemen cevabı yapıştırır ve “Bu açıkça bizi büyüleme çabasından başka bir şey değil” derler.

105. Göklerde ve yerde, nice ayetler vardır ki, (insanlar) onların önünden/üzerinden yüzlerini çevirerek geçip giderler!

16. Ant olsun, gökyüzünde yıldız kümeleri yaptık ve seyredenler için onu süsledik.

17. Ve onu taşlanarak kovulmuş her bir şeytandan koruduk.

18. Ancak kulak hırsızlığı eden olursa; onu da kıvılcımlar saçan bir ateş/alev parçası kovalar!

19. Yeryüzünü yaydık, oraya sağlam dağlar yerleştirdik. Orada her şeyden ölçülü bir şekilde bitirdik.

20. Orada sizin için ve sizin beslemediğiniz kimseler için, geçimlikler meydana getirdik.

21. Hiç bir şey yoktur ki, onun hazineleri Bizim yanımızda olmasın! Ve Biz onu ancak bilinen bir ölçüyle indiririz.

22. Rüzgârları aşılayıcı olarak gönderdik; gökyüzünden su indirdik, onunla sizi suladık/su ihtiyacınızı giderdik. O suyu hazinelerde tutan da siz değilsiniz!

23. Şüphesiz Biz yaşatırız (yaşamanıza izin veririz) ve öldürürüz (ölümünüze izin veririz). Gerçek vârisler Biziz.

1. Her şeyi güzel yapmak, gökleri ve yeri yaratmış, karanlıkları ve aydınlığı (nûru) oluşturmuş olan Allah’a mahsustur. Ama Rablerini[*] görmezlikten gelenler (kafirlik edenler), başkasını O’na denk sayıyorlar.

2. Sizi balçıktan yaratan O’dur. Sonra bir ecel[1*] belirlemiştir. Belirlenmiş başka bir ecel ise (ecel-i müsemmâ)[2*] O’nun katındadır. Siz hala tartışıp duruyorsunuz.

[1*] Vücudun yaratılışı sırasında belirlenen son kullanma tarihi, biyolojik ömür. İnsanın vücut ölçüleri ana rahminde belirlenir. İlgili âyetler şöyledir: "Kahrolası insan, ne kadar da nankördür! Allah onu hangi şeyden yarattı? Döllenmiş yumurtadan değil mi? Yarattı, arkasından ölçüsünü belirledi." (Abese 80/17-19) Ana rahminde belirlenen ölçü, vücudun son kullanma tarihi olduğu için onu uzmanlar, tahmin edebilirler.

[2*] Ecel-i müsemmâ, yalnız Allah'ın bildiği son yaşama tarihidir. O ecel gelince insan ölür. Bazı yanlış davranışlar o eceli müsemmâyı kısaltabilir. Tevbe edip durumunu düzeltirse eceli eski seviyesine çıkar. Bunun örneği, Yunus aleyhisselamdır. Bkz. (Saffat 37/139-149)

95. Hiç Şüphesiz, tohumu ve çekirdeği yarıp çıkaran Allah’tır. Cansızdan canlıyı, canlıdan da cansızı oluşturur. İşte Allah budur! O halde nasıl çevriliyorsunuz?

96. O, karanlığı yarıp sabahı ortaya çıkarandır. Geceyi bir dinlenme zamanı kılmıştır. Güneş’i ve Ay’ı bir zaman ölçüsü kıldı. İşte bu; üstün olan, bilen Allah’ın ölçüsüdür/takdiridir.

97. Sizin için yıldızları, karada ve denizde geceleri onlarla yolu bulmanız için var etmiştir. Gerçekten Biz ayetleri, bilen bir toplum için geniş geniş açıkladık.

98. O ki, sizi bir tek nefisten/döllenmiş yumurtadan inşa etti. Sizin için bir kalış yeri ve bir de emanet olarak konuluş yeri vardır. Gerçekten Biz ayetleri; anlayan bir toplum için geniş geniş açıkladık.

99. Ve O, gökyüzünden su indirdi. Onunla herşeyin bitkisini bitirdik. Ondan da bir yeşillik çıkardık. Ondan da birbiri üzerine binmiş taneler türetiyoruz. Ve hurma ağacının tomurcuğundan sarkan salkımlar, üzüm bağları, zeytin ve nar bahçeleri çıkardık. Kimi birbirine benzer, kimi de benzer değildir. Mahsul verdiği ve olgunlaştığı zaman onların meyvesine bir bakın! Şüphesiz, bu size gösterilenlerde; inanan bir toplum için işâretler vardır.

100. Cinleri Allah’a ortak koştular. Halbuki O, onları yaratmıştır. Bilgisizce O’na oğullar ve kızlar yakıştırdılar! O; hiçbir kusuru, eksiği olmayandır; onların nitelendirdiği şeylerden münezzehtir/yücedir!

101. Gölleri ve yeryüzünü, bir örnek olmaksızın yoktan var edendir! O’nun nasıl çocuğu olabilir ki? O’nun bir eşi de yoktur. Herşeyi O yaratmıştır. O, her şeyi bilendir.

102. İşte Rabbiniz Allah budur! O’ndan başka İlâh yoktur. Herşeyin yaratıcısıdır. Öyleyse O’na kulluk edin. Ve O, herşeyin üzerine vekildir.

103. Gözler O’nu idrak edemez; halbuki O, gözleri idrak eder/görür. O latiftir, her şeyi haber alandır

141. Çardaklı ve çardaksız bahçeleri, ürünleri çeşit çeşit hurmayı ve ekini, zeytini ve narı -birbirine benzer ve benzemez şekilde- var eden O’dur. Her biri meyvesini verdiği zaman meyvesinden yiyin, hasat günü de (ihtiyaç sahiplerine yedirerek) hakkını verin. Savurganlık etmeyin. Çünkü O, savurganları sevmez.

142. Hayvanlardan da yük taşıyanı ve sırtından/yününden istifade edileni, Allah’ın size verdiği rızıktan yiyin, şeytanın adımlarına uymayın. Çünkü o, size karşı apaçık saldırgan bir düşmandır.

143. Sekiz çift (hayvan): Koyundan iki ve keçiden iki... De ki: “(Allah) iki erkeği mi yoksa, iki dişiyi mi haram etti? Yoksa iki dişinin rahimlerinde bulunanları mı? Bana bir ilim ile haber verin. Eğer doğrular iseniz!..”

144. Deveden iki, sığırdan iki... De ki: “İki erkeği mi haram kıldı yoksa iki dişiyi mi? Yoksa iki dişinin rahimlerinde bulunanları mı? Yoksa siz, Allah size böyle nasihat ettiğinde şahitler mi oldunuz?” Allah’a karşı yalan uyduran kimseden daha hain kimdir? Bir bilgiye dayanmaksızın insanları saptırmak için!.. Şüphesiz Allah; hainler topluluğuna hidayeti/doğru yolu/huzuru vermez.

1. Ant olsun sıra sıra dizilenlere,

2. haykırarak sevk edenlere,

3. Zikir (anlayarak Kur'an) okuyanlara!

4. Evet, sizin İlâhınız bir tek Allah’tır!

5. Göklerin, yeryüzünün ve ikisi arasında bulunanların Rabbidir. Hem de doğuların Rabbi'dir.

6. Biz yakın göğü bir süsle, yıldızlarla süsledik.

7. Onu her inatçı/azgın şeytandan koruduk.

8. (Ne kadar çabalasalar da) onlar, yüce meclisi dinleyemezler ve her taraftan atışa tutulurlar;

9. kovulurlar ve onlar için peşlerini bırakmayan bir azap vardır.

10. Ancak, (bir söz) kapan olursa, derhal peşine delip geçen yakıcı bir alev topu takılır.

10. O; gökleri görebildiğiniz bir direk olmaksızın yarattı. Sizi sarsmasın diye, yeryüzüne ağırlıklar yerleştirdi. Ve orada her türlü canlıyı yaydı. Gökten su indirdik de orada her güzel çiftten bitirdik.

11. İşte bu, Allah’ın yaratışıdır! Haydi, Bana gösterin, O’ndan başkaları ne yarattı? Hayır, aksine zalimler, apaçık bir sapkınlık içindedirler.

29. Görmedin mi? Allah geceyi gündüze ve gündüzü de geceye bağlayıp katıyor. Güneş’i ve Ay’ı boyun eğdirmiştir. Her biri belirli bir süreye kadar (dönerek) akıp gidiyor! Şüphesiz ki Allah yaptıklarınızdan haberdardır.

30. Bu şundandır: Allah, gerçeğin ta kendisidir. Onunla araya koyup yardıma çağırdıkları ise gerçek dışıdır. Allah yücedir, büyüktür.

31. Allah’ın nimetiyle (su ve rüzgar ile) akıp giden gemileri görmedin mi? Ayetlerden bazısını size göstermek için!.. Bunda pek sabırlı, çok şükreden herkes için ibretler vardır.

5. Gökleri ve yeryüzünü hak ile/her şeye haklar vererek yaratmıştır. Geceyi gündüzün üzerine sarıyor, gündüzü de gecenin üzerine sarıyor. Güneş’i ve Ay’ı buyruğu altına almıştır. Her biri belirlenmiş bir süreye kadar (dönerek) akıp gider! İyi bilin ki O; üstün olandır, çok çok bağışlayandır.

6. Sizi, bir tek nefisten/hücreden/döllenmiş yumurtadan yarattı, sonra da ondan (hücreden) eşini var etti/belirledi. Ve sizin için hayvanlardan da sekiz çift oluşturdu. Sizi annelerinizin karınlarında; bir yaratıştan bir yaratışa geçirerek, üç katlı karanlık içinde (evreden evreye geçirerek) yaratıyor! Sizin Rabbiniz Allah işte budur! Mülk O’nundur. O’ndan başka İlâh yoktur. Nasıl oluyor da çevriliyorsunuz?

21. Görmedin mi/gözünde canlandırmadın mı? Allah gökyüzünden bir su indirdi, onu yerin içindeki menbalara/kaynaklara geçirdi. Sonra onunla, rengarenk/renkleri çeşitli ekinler çıkarıyor. Sonra ekin kurur, sen onu sararmış olarak görürsün. Sonra onu kuru çöp yapar. Şüphesiz bunda temiz akıl sahipleri için bir öğüt vardır.

62. Allah herşeyin/varlığın yaratıcısıdır. O, her şey/varlık üzerine vekildir/hak/tasarruf sahibidir.

63. Göklerin ve yeryüzünün anahtarları/yönetimi O’ndadır. Allah’ın ayetlerini inkâr edenler, işte onlar; hüsrana uğrayanların ta kendileridir.

64. Allah O’dur ki; yeryüzünü sizin için durulacak yer, gökyüzünü de bir bina yaptı. Sizi suretlendirdi/şekillendirip donattı, suretlerinizi çok da güzel şekillendirdi; sizi temiz, güzel şeylerden rızıklandırdı. Sizin Rabbiniz Allah işte budur! Âlemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir!

79. Allah O’dur ki, sizin için hayvanları yarattı; bir kısmına binmeniz, bir kısmından da yemeniz için!

80. O(hayva)nlarda sizin için daha nice faydalar vardır. Onların üzerinde seyahat ederek, sevdiklerinize/emellerinize ulaşırsınız... Onların ve gemilerin üzerinde taşınırsınız...

81. Ve O (Allah), size ayetlerini (arabada-gemide-uçakta, kainatta) gösteriyor. Allah’ın ayetlerinden hangisini gözmezlikten geliyorsunuz?

9. De ki: “Siz, Arz’ı iki günde yaratanı inkâr mı ediyorsunuz? O’na eşler koşuyorsunuz ha?! O, alemlerin Rabbidir.”

10. (Yeryüzüne) üstünden ağır baskılar/sabit dağlar yarattı ve orada bereketler/çok verimli gıdalar yarattı. Ve orada gıdalarını tam dört gün(mevsim)de takdir etti; arayıp soran(çalışan)lar için!

11. Aynı zamanda bir duman/gaz halinde olan göğe yöneldi. Ona (göğe) ve yere buyurdu: “İsteyerek veya istemeyerek, gelin!” (Onların ikisi de) ‘bizler boyun eğerek/isteyerek geldik’ dediler.

12. Böylece onları, iki evrede/günde (geceli gündüzlü dönerli) yedi gök olarak yaptı ve her bir göğe emrini/görevini/vazifesini vahyetti. Biz (dünya seması olan) yakın göğü de yıldızlarla süsledik ve onu (dünyayı yıldızlarla) koruduk. İşte bu; üstün, bilen Allah’ın takdiridir.

39. Şu da O’nun ayetlerindendir; sen yeryüzünü kupkuru görürsün, onun üzerine suyu indirdiğimiz zaman titreşir ve kabarır! Şüphesiz, o toprağı dirilten elbette ölüleri de diriltendir! Şüphesiz O, her şeye kadirdir.

53. Ayetlerimizi(n hakikatini zamanla) onlara, ufuklarda (dış dünyada, evrende, uzayda) ve kendi içlerinde (tıp dünyasında) göstereceğiz! Ta ki, onlara iyice belli olsun, kesinlikle onun (Kur’an’ın) hak/gerçek olduğu! Rabbin yeterli değil mi/yetmez mi; gerçekten O’nun her şeye şahit olması?!..

11. O, gökleri ve yeri bölünme ile yaratandır. Size kendi türünüzden eşler var etmiş, en’amı da eşler halinde yaratmıştır. Sizi bu ortamda büyütüyor. O’na herhangi bir açıdan benzeyen bir şey yoktur. O dinler ve izler(görür).

12. Göklerin ve yerin anahtarları O’nun elindedir. O, gerek gördüğü kişinin önüne rızkı yayar kimine de belli bir ölçüye göre verir. Her şeyi bilen O’dur.

19. Allah, kullarına karşı latîftir (işlerini derinden derine yapar / en ince detayına kadar düzenler). O, tercihini doğru yapanı rızıklandırır. Daima güçlü ve üstün olan O’dur.

28. Herkes ümidini kesmişken yağmuru indiren ve ikramını yayan O’dur. O, asıl dosttur ve yaptığını güzel yapar.

29. Göklerin, yerin ve her ikisinde yayılmış hareketli canlıların yaratılması Allah’ın âyetlerindendir. Şartlarını oluşturduğunda onları bir araya toplamanın ölçüsünü de koymuştur.

32. Denizde, akıp giden ve dağlar gibi gemiler, O’nun âyetlerindendir.

33. Gerekli görürse[1*] sizi giderir ve yeni bir nesil getirir. Tercihi farklı olsaydı tahrik güçlerini[2*] durdurur, gemileri denizin üstünde hareketsiz bırakırdı. Bunda, sabreden ve görevlerini yerine getiren herkes için âyetler vardır.

[1*] Şâe = شاء fiilinin kökü, “bir şeyi var etme” anlamında olan şey =شيء’dir. Özne Allah ise “gereğini yarattı” anlamına gelir. (Bkz. Müfredât). Burada yaratılacak olan, o kişileri etkisizleştirecek şartlardır.

[2*] Rîh (الرِّيحَ): rüzgar (Müfredat) ve güç (Enfal 8/46) anlamlarına gelir. Bu iki anlama göre rîh, ister yelken isterse başka bir sistem olsun gemilerin tahrik gücü anlamına gelir.

9. Eğer onlara: “Gökleri ve yeryüzünü kim yarattı?” diye sorsan elbette: “Çok üstün olan, bilen yarattı” derler.

10. O, sizin için yeryüzünü bir beşik yapmış, orada size birtakım yollar var etmiştir, doğru gidesiniz diye!

11. O, gökyüzünden bir ölçüye göre su indirdi de, onunla ölü bir memleketi yeniden canlandırdı. Siz de işte böyle çıkarılacaksınız!

12. O, bütün çiftleri yarattı, sizin için gemilerden ve hayvanlardan bineceğiniz şeyleri de var etti.

13. Onların sırtlarına binip üzerlerine kurulduğunuz zaman da, Rabbinizin nimetini anasınız ve: “Bunları bize boyun eğdiren ne yücedir! Yoksa biz bunları hizmetimize uygun yapamazdık.”

14. “Evet elbette biz Rabbimizin huzuruna dönücüleriz” diyesiniz.

1. Ha, Mim.

2. Kitabın indirilmesi, güçlü ve hikmet (doğru karar/hüküm) sahibi Allah’tandır.

3. Şüphesiz göklerde ve yerde, inananlar için elbette ayetler (çeşitli bilim konuları) vardır.

4. Sizin yaratılışınızda ve yaydığı canlılarda da, kesin inanan bir kavim için (düşünüp araştırılması gereken) ayetler/ibretler/dersler/bilim konuları vardır.

5. Gece ile gündüzün değişmesinde, Allah’ın gökten indirdiği rızıkta/yağmurda, ölümünün ardından onunla (yağmur ile) yeri diriltmesinde ve rüzgârları (değişik yönlerden) çevirip estirmesinde, aklını kullanan bir kavim için göstergeler/işâretler vardır.

6. İşte bunlar Allah’ın ayetleri!.. Onları sana gerçekle okuyoruz/bildiriyoruz. Öyleyse Allah’tan ve O’nun ayetlerinden sonra hangi söze inanacaklar?

12. Emri (tabiat kanunları) gereğince gemilerin akıp gitmesi ve lütfundan aramanız için denizi size boyun eğdiren Allah’tır. Umulur ki, şükredersiniz!

13. Göklerde ve yeryüzünde ne varsa hepsini, kendisinden bir lütuf olarak istifadenize sundu. Şüphesiz bunda düşünen bir kavim için işâretler vardır.

20. Yeryüzünde, kesin inananlar için ayetler vardır.

21. Kendi canlarınızda da öyle (ayetler var!) Hâlâ gerçeği görmüyor musunuz?

22. Gökyüzünde rızkınız da tehdit edildiğiniz şey de var.

23. Gökyüzünün ve yeryüzünün Rabbine ant olsun ki, kuşkusuz o sizin konuşmanız gibi gerçektir.

47. Evreni/göğü/uzayı kuvvetle, sapasağlam bina ettik/kurduk. Ve şüphesiz Biz onu genişletiyoruz.

48. Yeryüzünü de döşedik. Ne güzel döşeyiciyiz Biz!

49. Her şeyden çift çift yarattık. Düşünüp öğüt alasınız diye.

17. Peki (o yeniden dirilmeyi inkâr edenler); yağmur yüklü bulutlara/deveye bakmıyorlar mı, nasıl yaratılmış?

18. Gökyüzüne, nasıl yükseltilmiş?

19. Dağlara, nasıl dikilmiş?

20. Yeryüzüne, nasıl yayılıp döşenmiş?

4. İnsanı bir damla sudan (embriyodan) yarattı. Bir de bakarsın ki o, düşmanlık yapmaya kalkışıyor.

5. Hayvanları da O yarattı; onlarda sizin için ısınmanızı sağlayan şeyler ve daha birçok faydalar vardır. Onlardan bir kısmını da yersiniz.

6. Onlarda sizin için, akşamleyin dönüş zamanında/otlaktan getirirken ve sabahleyin otlağa götürürken ayrıca bir güzellik vardır.

7. Sizin yükünüzü öyle şehirlere taşırlar ki; canlarınız büyük zahmetler çekmeden, siz oraya ulaşamazdınız. Şüphesiz Rabbiniz çok şefkatlidir, çok merhametlidir.

8. Atları, katırları ve merkepleri de binmeniz için ve bir süs olarak yarattı. Ve sizin bilmediğiniz daha nice şeyler yaratıyor!

10. Gökyüzünden size su indiren O’dur. İçeceğiniz ondandır, hayvanlarınızı otlattığınız bitkiler de ondandır.

11. Onunla size ekin, zeytin, hurmalıklar, üzümler ve her türlü meyveler yaratır. Şüphesiz bunda, derin düşünen bir kavim için elbette bir ibret vardır.

12. Geceyi ve gündüzü, Güneş’i ve Ay’ı hizmetinize verdi. Yıldızlar da O’nun buyruğuna göre hareket ederler. Şüphesiz bunda, aklını kullanan bir kavim için gerçekten ibretler vardır.

13. Yeryüzünde sizin için yarattığı rengârenk şeyler! Şüphesiz bunda, hatırlamaya çalışan bir kavim için gerçekten bir ibret vardır.

14. Denizi de emrinize/hizmetinize veren O’dur. Ondan taptaze et yiyesiniz ve takınacağınız süsler çıkarasınız diye! Denizde suları yara yara giden gemileri görürsün. Bu da O’nun lütfundan aramanız içindir. Umulur ki şükredersiniz.

15. Sizi sarsar diye yeryüzüne ağır dağlar yerleştirdi. Ve ırmaklar ve yollar. Ta ki doğru yolu bulasınız.

16. Ve (yeryüzünde) daha nice işâretler (var etti). Onlar yıldızla da yol bulurlar.

17. O halde, yaratan yaratmayan gibi olur mu? Hâlâ düşünüp öğüt almıyor musunuz?

18. Eğer Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız onu sayamazsınız! Şüphesiz Allah çok bağışlayandır, çok esirgeyendir.

19. Allah gizlediklerinizi de bilir, açıkladıklarınızı da.

20. Allah ile aralarına koyarak yardıma çağırdıklarının hiçbiri bir şey yaratamaz. Zaten kendileri yaratılmış durumdadırlar.

21. Onlar ölüdürler, diri değildirler. Ve ne zaman dirileceklerini de bilemezler!

48. Öyleyse onlar, Allah’ın yarattığı herhangi bir şeyi görmediler mi? Onun gölgeleri sağdan ve soldan sürünerek Allah’a secde halinde dönüp dolaşır.

49. Göklerde bulunanlar, yeryüzündeki canlılar ve melekler Allah’a (sevgi ile/korku ile/isteyerek) secde ederler. Onlar asla büyüklenmezler!

50. Üstlerindeki Rablerinden korkarlar ve emrolundukları şeyi yaparlar.

52. Göklerde ve yeryüzünde ne varsa hepsi O’nundur. Süregelen din de O’nundur! O halde, Allah’tan başkasından mı korkuyorsunuz?

65. Allah gökyüzünden bir su indirdi de ölümünden sonra yeryüzünü onunla diriltti. Şüphesiz ki bunda, işiten bir kavim için gerçekten bir ibret vardır.

66. Hayvanlarda da sizin için elbette bir ibret vardır. Onların karınlarından size, yarı sindirilmiş gıdalar ile kan arasından çıkan; içimi kolay, halis bir süt içiriyoruz.

67. Hurmalıkların ve üzüm bağlarının meyvelerinden de hem sarhoş eden bir içki, hem de güzel bir besin elde edersiniz! Şüphesiz bunda, aklını kullanan bir toplum için gerçekten bir ibret vardır.

68. Rabbin bal arısına şöyle vahyetti: “Dağlarda, ağaçlarda ve insanların kurdukları çardaklarda/kovanlarda, kendine evler edin!

69. Sonra her çeşit üründen ye... Rabbinin yollarında boyun eğerek yürü!” Onların karınlarından renkleri çeşit çeşit bir içecek çıkar ki, onda insanlar için bir şifa vardır. Şüphesiz bunda, iyice düşünen bir toplum için gerçekten bir ibret vardır.

72. Allah size, karşı cinsinizden eşler yarattı. Eşlerinizden de size çocuklar ve torunlar verdi! Sizi temiz şeylerden rızıklandırdı. Öyleyken onlar şimdi batıla inanıp da, Allah’ın nimetini inkâr mı ediyorlar?

73. Kendilerine göklerden ve yerden rızık olarak verecek bir şeyi olmayan ve buna gücü de yetmeyenleri Allah ile aralarına koyup kulluk ediyorlar.

78. Allah sizi analarınızın karnından çıkardığında hiçbir şey bilmiyordunuz. Ama size dinleme ve ileri görüşlü olma (basiret) özelliği ile gönüller vermişti. Belki görevlerinizi yerine getirirsiniz.

79. Allah’a boyun eğerek gök boşluğunda uçan kuşları görmediler mi? Bunları orada Allah’tan başkası tutamaz . İşte bunda düşünen bir toplululuk için belgeler(ayetler) vardır.

80. Allah evlerinizi size dinlenme yeri yaptı. En’âm derilerinden göç gününde ve konaklama gününde yükte hafif evler; yünlerinden, tüylerinden ve kıllarından da bir süre yararlanacağınız ev eşyalarını ve diğer malları yaptı.

81. Allah, yarattığı bazı şeyleri size gölgelik yaptı. Dağlarda sığınaklar oluşturdu. Vücut ısısını koruyan elbiseler ile sizi zor durumlarda koruyan elbiseler yaptı. Allah size olan nimetini böyle tamamlar, belki O’na teslim olursunuz.

82. Yüz çevirirlerse sana düşen sadece her şeyi açıklayan bir tebliğdir.

Hz Nuh Kavmine diyor;

13. Size ne oluyor ki; Allah’tan bir vakar/büyüklük ummuyorsunuz?

14. Oysa O, sizi aşamadan aşamaya geçirerek yaratmıştır.

15. Görmediniz mi? Allah yedi kat göğü nasıl uygun tabakalar halinde yaratmıştır?

16. Bunlar içinde Ay’ı yansıyan bir nur/ışık yapmış, Güneş’i de (aydınlatıcı) bir lâmba kılmıştır.

17. Allah sizi yerden bir bitki gibi bitirdi.

18. Sonra sizi yine oraya döndürür ve bir çıkarışla mutlaka yeniden çıkarır.

19. Allah yeryüzünü sizin için bir sergi yapmıştır.

20. Öyle ki onda, geniş yollar edinip dolaşabilesiniz diye!”

32. O Allah ki; gökleri ve yeryüzünü yarattı. Gökyüzünden bir su indirip, onunla sizin için rızık olarak çeşitli meyveler çıkardı. Emriyle denizde akıp gitmesi için, gemileri sizin hizmetinize verdi. Ve nehirleri de sizin hizmetinize verdi!

33. Sürekli görevlerini yapan ikili olarak, Güneş’i ve Ay’ı da emrinize verdi. Yine geceyi ve gündüzü de sizin hizmetinize sundu.

34. Size, istediğiniz şeylerden biraz verdi. Eğer Allah’ın nimetini sayacak olsanız, onu sayamazsınız! Gerçekten insan; pek zalim, pek nankördür.

30. Peki inkâr edenler görmediler mi ki; gökler ve yeryüzü (başlangıçta) tek ve bitişik/gaz halinde/bir bütün idiler de Biz onları ayırdık! Canlı olan her şeyi sudan yarattık! Hâlâ inanmıyorlar mı?

31. Yeryüzünde onlar için sarsılmasınlar diye sabit dağlar oturttuk. Ve orada geniş geniş yollar açtık, doğru gidebilsinler/yollarını kolayca bulabilsinler diye.

32. Gökyüzünü korunmuş bir tavan yaptık. Onlar ise O’nun ayetlerinden yüz çevirmektedirler.

33. Geceyi ve gündüzü, Güneş’i ve Ay’ı yaratan O’dur. Her biri, kendisi için belirlenmiş bir yörüngede akar durur!.

12. Tek Gerçek şu ki; Biz insanı, ilk önce balçıktan/süzme bir çamurdan yarattık.

13. Sonra, onu nutfe halinde sağlam bir karargâha yerleştirdik.

14. Sonra o nutfeyi alâkaya/embriyoya/hücrelere çevirdik, hücreleri/embriyoyu bir çiğnem et yaptık. Sonra, o et parçasını kemiklere çevirdik, bu kemiklere de et giydirdik. Sonra (onun için yarattığımız ruhumuzu/ruhunu üfleyerek), onu bambaşka (akıllı) bir yaratık olarak inşa ettik! Yaratıp biçim verenlerin en güzeli olan Allah ne yücedir!

15. Sonra siz bütün bunların ardından mutlaka ölecek olanlarsınız!

16. Sonra siz kıyamet günü elbette diriltilirsiniz!

17. Ant olsun, Biz sizin üzerinizde yedi kat yol/gök yarattık; Biz, yaratmaktan gafil değiliz.

18. Gökyüzünden bir ölçüyle su indirdik de, onu yeryüzünde durdurduk/biriktirdik/kaynak yaptık. Şüphesiz Biz onu gidermeye de güç yetirenleriz.

19. Böylelikle, onunla sizin için hurma bahçeleri ve üzüm bağları var ettik/yetiştirdik; içlerinde sizin için birçok meyveler vardır ve siz onlardan yiyorsunuz.

20. Sina Dağı’nda da yetişen bir ağaç yarattık ki, hem (zeytin)yağ(ı) verir ve hem de yiyenler için (zeytin) bir katıktır!

21. Hayvanlarda da sizin için gerçekten bir ibret vardır. Karınlarının içindekilerden size (süt) içiriyoruz! Yine onlarda sizin için daha birçok yararlar vardır, hem de onlardan yiyorsunuz!

22. Ayrıca, hem hayvanların, hem de gemilerin üzerinde taşınırsınız!

78. Halbuki O, sizin için; kulağı, gözleri ve gönülleri yaratandır. Ne de az şükrediyorsunuz?

79. Sizi yeryüzünde yaratıp yayan O’dur. Toplanıp O’nun huzuruna götürülürsünüz. 80. O’dur hayat veren ve öldüren! Gece ile gündüzün değişmesi de, O’na aittir/O’nun tabiat kanunudur. Hâlâ aklınızı kullanmıyor musunuz?

4. Allah O’dur ki; gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunan her şeyi altı günde/evrede yaratmış, sonra Arş’a istivâ etmiştir (sistem kurmuştur). Sizin için O’ndan başka ne bir koruyucu/veli, ne de bir şefaatçi/şahit vardır. Öyleyse, düşünüp öğüt almıyor musunuz?

5. O, gökten yere kadar bütün işlerin kanunlarını belirler. Sonra işler, sizin sayımınıza göre, bin yıl kadar tutan bir gün içinde (genel muhasebe için), O’na yükselir/arz edilir!

6. İşte, görülmeyeni ve görüleni bilen, her şeye gücü yeten, merhamet sahibi olan O’dur.

7. O ki, yarattığının tamamını en güzel şekilde yarattı. Ve insanı yaratmaya çamurdan başladı.

8. Sonra onun neslinin devamı için soyunu, basit bir sudan çoğaltmış/devam ettirmiştir!

9. Sonra onu şekillendirdi ve (insanlar için yarattığı) ruhtan üfledi (ruhlarını bedenlerine giydirdi). Sizin için kulaklar (işitme özelliği), gözler (görme özelliği) ve kalpler (duygusal zekalar) var etti. Ne de az şükrediyorsunuz!

27 . Görmediler mi? Suyu, kuru yerlere sevk ediyoruz da onunla hayvanlarının ve kendilerinin yedikleri ekini çıkarıyoruz. Hâlâ görmüyorlar mı/görmek istemiyorlar mı?

3. O ki, yedi kat gökleri yaratmıştır. Rahmân’ın yaratışında bir aksaklık göremezsin. Gözünü (çevrene-etrafına) çevir de bak, bir bozukluk/çatlak görüyor musun?

4. Sonra, gözünü tekrar tekrar çevir (bak); göz sana geri döner, bitkin ve ümitsiz bir halde!

5. Ant olsun, Biz dünya göğünü lâmbalarla donattık; onları şeytanlar için kovma araçları kıldık, onlara çılgın azabı hazırladık.

22. Artık bir düşünün! Yüzüstü kapanarak yürüyen kimse mi doğru, yoksa; dosdoğru bir yol/cadde üzerinde dümdüz yürüyen mi?

23. De ki: “O’dur ancak sizi yaratan; size kulaklar, gözler ve gönüller veren! Ne de az şükrediyorsunuz!”

24. De ki: “Sizi yeryüzünde yaratan/çoğaltıp yayan O’dur. Ve toplanıp O’nun huzuruna götürülürsünüz.”

6. Biz, yeryüzünü bir sergi yaptık değil mi?

7. Dağları da birer kazık!

8. Sizleri (ruh ve bedenlerinizi) eşleşmiş olarak yarattık.

9. Uykunuzu, bir dinlenme yaptık.

10. Geceyi, bir örtü/elbise yaptık.

11. Gündüzü, geçim zamanı kıldık.

12. Üstünüzde, yedi güçlü gök (yedi kat göğü) bina ettik.

13. Bir de ısı ve ışık yayan bir lâmba (Güneş) oluşturduk.

14. Yoğunlaşmış bulutlardan, şarıl şarıl bir su indirdik.

15. Onunla taneleri ve bitkileri çıkaralım diye.

16. Ve sarmaş dolaş bahçeler...

27. Siz mi yaratılışça daha çetinsiniz, yoksa gökyüzü mü? Onu O bina etti.

28. Onun yüksekliğini yükseltti, ona belirli bir düzen verdi;

29. gecesi karanlıkı ve gündüzü aydınlık oluyor!

30. Bundan sonra da yeryüzünü yayıp döşedi;

31. ondan da suyunu ve otlağını çıkardı.

32. Orada dağlarını oturttu,

33. sizin ve hayvanlarınızın geçimi için.

20. Sizi topraktan yaratması da O’nun ayetlerindendir. Sonra da siz yayılan birer insan oluverdiniz!

21. Nefislerinizden/karşı cinslerinizden size, kendileriyle huzur bulmanız için eşler yaratması, aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de O’nun ayetlerindendir. Şüphesiz bunda, iyi düşünen bir toplum için işâretler vardır.

22. Göklerin ve yeryüzünün yaratılması, dillerinizin ve renklerinizin farklı oluşu da, O’nun bir alâmeti/işâretlerindendir. Şüphesiz bunda, bilenler için dersler/ayetler vardır.

23. Geceleyin uyumanız ve gündüzün O’nun lütfundan nasip aramanız da, O’nun ayetlerindendir. Şüphesiz bunda, işiten bir toplum için ayetler/dersler vardır.

24. Şimşeği size korkutarak ve umut vererek göstermesi de O’nun bir işâreti/ayetlerindendir. Gökyüzünden bir su indirerek, onunla ölümünün ardından yeryüzünü diriltmesi de, O’nun alâmeti/ayetlerindendir. Şüphesiz bunda, aklını kullanan bir toplum için ibretler vardır.

25. Göğün ve yerin kanunları da O’nun ayetlerindendir. Sonra sizi yerden bir tek çağırışla çağırdığı zaman, hemen çıkıverirsiniz!

46. Rüzgarları, müjdeciler olarak göndermesi Allah’ın koyduğu göstergelerdendir. Bunu, size ikramından tattırsın, gemiler emriyle akıp gitsin ve iyiliğini arayasınız diye yapar. Belki teşekkür edersiniz.

47. Ant olsun Biz, senden önceki toplumlara da nice elçiler gönderdik. Onlara apaçık deliller getirdiler. Biz de suç işleyen kimselerden intikam aldık. Ve gerçekleri kabul edenlere yardım ettik.

48. Rüzgarları gönderen Allah’tır. Bulutu kaldırıp Allah’ın emrettiği şekilde yayarlar. Allah bulutu küme küme yapınca arasından çıkan yağmuru görürsün. Sonra yağmuru, belirlediği kullarına ulaştırdığında hemen sevinirler.

49. Oysa onlar, kendilerine indirilmesinden önce, yağmurdan umutsuz idiler.

50. Şimdi, Allah’ın rahmetinin eserlerine bak! Yeryüzünü ölümünden sonra nasıl diriltiyor? Şüphe yok ki O, ölüleri de diriltendir. Her şeye gücü yetendir.

19. Görmüyorlar mı, Allah yaratmayı nasıl başlatıyor; sonra nasıl tekrarlıyor? Bunu yapmak Allah için kolaydır.

20. De ki “Yeryüzünde gezin de Allah’ın yaratmayı nasıl başlattığına bir bakın.” İlerisinde Allah, o son yapılanmayı da yapacaktır). Allah her şeye bir ölçü koyar.

44. Allah gökleri ve yeri gerçek varlıklar olarak yaratmıştır. Bunda inananlar için kesin bir belge vardır.

22. Yeryüzünü sizin için dayalı döşeli hale getiren, göğü de bina gibi yapılandıran O'dur. Gökten su indirir de onunla oluşan ürünlerden size yiyecek çıkarır. Öyleyse bile bile, Allah’a benzer nitelikler yükleyeceğiniz varlıklar uydurmayın[*]

[*] Ayetteki endad (tekili nid), özde Allah'a benzeyen varlık demektir. Bunu akıl kabul etmeyeceği için iddia sahipleri, hedeflerinin Allah'a ulaşmak olduğunu, endad'ın buna aracılık yaptığını söyleyerek kendilerini aldatırlar.

28. Siz, Allah’ı nasıl inkâr edersiniz? (Sizler henüz dünyaya gelmemiş) ölüler (dünyada yok) idiniz, (O) size/sizi, (dünyada dirilterek) hayat verdi. Sonra sizi (dünyada iken) öldürecek, sonra sizi (kıyamet günü yeniden) diriltecek, en sonunda (hesap için) O’nun huzuruna döndürüleceksiniz.

29. O ki, sizin için yarattı, yeryüzünde olanların hepsini! Sonra semaya/göğe istiva etti/yöneldi. Sonra onları, yedi kat sema/gök halinde tanzim etti/düzenledi. O her şeyi hakkıyla bilendir.

163. İlahınız bir tek İlah(Allah)’tır! O’ndan başka İlah yoktur. Rahman’dır (iyiliği sonsuzdur), Rahim’dir (ikramı bol olandır).

164. Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılışında; gece ile gündüzün birbirini takip edişinde, insanlara menfaat veren şeyle akıp giden gemilerde, Allah’ın gökten indirip de onunla ölü toprağı diriltip orada her türlü/her çeşit mahlukatı/canlıyı yaymasında, rüzgarları evirip çevirmesinde ve gökle yer arasında emre hazır bekleyen bulutta, akıllarını çalıştıran bir toplum için deliller vardır.

1. Elif, Lam, Mim, Ra. İşte Bunlar Kitabın âyetleridir. Sana Rabbinden indirilen gerçektir, fakat insanların birçoğu inanmıyorlar.

2. Allah gökleri, gördüğünüz herhangi bir direk olmadan yükselten, sonra Arş dahil tüm kâinata kanunlarını koyan, Güneş’i ve Ay’ı buyruğu altına alandır. Bunların hepsi belli bir zamana kadar akıp gitmektedir. O, her işi (hakkıyla) düzenler, yürütür; âyetleri ayrı ayrı açıklar ki, Rabbinizin huzuruna kavuşacağınıza kesin olarak inanasınız.

3. O; yeri yayıp döşeyen, orada dağlar, nehirler meydana getiren, orada her türlü meyveden (erkekli-dişili) iki eş yaratandır. O geceyi gündüze bürüyor. Şüphesiz bunlarda düşünen bir kavim için deliller vardır.

4. Yeryüzünde birbirine komşu kara parçaları, üzüm bağları, ekinler; bir kökten çıkan çok gövdeli ve tek gövdeli hurma ağaçları vardır ki, hepsi aynı su ile sulanır. Ama biz ürünleri konusunda, bir kısmını bir kısmına üstün kılıyoruz. Şüphesiz bunda, aklını kullanan bir kavim için deliller vardır.

1. RAHMAN olan Allah;

2. Kur’an’ı öğretti.

3. İnsanı yarattı.

4. Ona beyan (düşünüp ifade edebilme) kabiliyeti verdi.

5. Güneş ve ay, bir hesaba göre hareket etmektedir.

6. Otlar ve ağaçlar boyun eğerler.

7. Göğü yükseltti ve ölçüyü koydu.

8. Ölçüde haddi aşmayın.

9. Tartıyı adaletle yapın, teraziyi eksik tutmayın.

10. Yeryüzünü çeşitli varlıklar için hazırladı.

11. Orada meyve(ler) ve salkımlı hurma ağaçları vardır.

12. Yapraklı taneler, hoş kokulu bitkiler vardır.

13. O halde bir düşünün, Rabbinizin nimet ve kudretinden hangisini yalanlayabilirsiniz?

14. Allah insanı pişmiş çamur gibi bir balçıktan yarattı.

15. “Cin”i de yalın bir ateşten yarattı.

16. O halde bir düşünün, Rabbinizin nimet ve kudretinden hangisini yalanlayabilirsiniz?

17. O, iki doğunun ve iki batının Rabbidir.

18. O halde bir düşünün, Rabbinizin nimet ve kudretinden hangisini yalanlayabilirsiniz?

19. (SULARI tuzlu ve tatlı olan) iki denizi salıvermiştir, birbirine kavuşuyorlar.

20. (Fakat) aralarında bir engel vardır, birbirine geçip karışmıyorlar.

21. O halde bir düşünün, Rabbinizin nimet ve kudretinden hangisini yalanlayabilirsiniz?

22. O denizlerin her ikisinden de inci ve mercan çıkar.

23. O halde bir düşünün, Rabbinizin nimet ve kudretinden hangisini yalanlayabilirsiniz?

24. Denizde akıp giden dağlar gibi yüksek gemiler için, suya kaldırma kuvveti veren de O’dur.

25. O halde bir düşünün, Rabbinizin nimet ve kudretinden hangisini yalanlayabilirsiniz?

41. Hiç görmedin mi, göklerde ve yerde kim varsa, kuş sürülerine varıncaya kadar Allah’a boyun eğerler. Her biri duasını ve boyun eğmesi gerektiğini bilir. Allah onların yaptıkları her şeyi bilmektedir.

42. Göklerde ve yerde hâkimiyet Allah’a aittir. Dönüş Allah’ın huzuruna olacaktır.

43. Hiç görmedin mi Allah, bulutları sürüklüyor, sonra bir birine kaynaştırıyor; sonra yığın haline getiriyor. Sonra arasından yağmur çıktığını görürsün. Gökteki dağdan (dağ gibi buluttan) dolu indirip uygun gördüğü kimselerin tepesine yağdırıyor. Kimilerinden de onu uzak tutmayı tercih ediyor. Onun şimşeğinin parıltısı gözleri çıkaracak gibidir.

44. Allah gece ile gündüzden birini sürekli diğerinin yerine koyar. Gözleri olanlar için bunda tam bir ibret vardır.

45. Allah her hareketli canlıyı sudan yarattı. Kimi karnı üzerinde sürünür, kimi iki ayak üstünde yürür, kimi de dört ayak üstünde yürür. Allah, yaptığı tercihe göre yaratır. Allah her şeye bir ölçü koymuştur.

46. Biz, birbirini açıklayan âyetler indirdik. Allah, yapması gerekeni yapanı doğru bir yola yöneltir.

64. Göklerdeki her şey, yerdeki her şey O’nundur. Şüphesiz ki Allah; elbette zengindir, elbette övgüye lâyıktır.

65. Görmüyor musun ki bütün yerdekiler ve Allah’ın tabiat kanunları uyarınca; denizde akıp gitmekte olan gemiler, size hizmet etmektedir. İzni olmaksızın yerin üzerine düşmesin diye, göğü O tutuyor. Şüphesiz ki Allah; insanlara karşı çok esirgeyici, çok merhametlidir.

66. O size hayat veren, sonra sizi öldürecek, daha sonra da diriltecek olandır. Şüphesiz, insan çok nankörlük ediyor.

120. Göklerin, yerin ve bunlardaki her şeyin hükümranlığı/imparatorluğu, yalnızca Allah’ındır. O her şeye hakkıyla gücü yetendir.